Katecheza 9: Czym jest Msza święta ?

5 lutego 2022 Katechezy

[Niedziela 06.02.2022 r – 9 rozważanie]

Skoro wiemy już, jak owocnie przeżywać Mszę świętą, chcemy dziś rozważyć najważniejsze nazwy, które w ciągu wieków nadawali tej modlitwie chrześcijanie. Ze względu na nieskończone bogactwo duchowych treści, Msza święta ma wiele nazw, z których każda ukazuje inny aspekt tego sakramentu. Spróbujmy wyjaśnić znaczenie jego najważniejszych określeń.

Jedna z nazw Mszy świętej to Eucharystia. Słowo to pochodzi od greckich słów „eucharistein” – czynić dziękczynienie oraz „eulogein” – dobrze mówić. Słowa te przypominają żydowskie błogosławieństwa, podczas których, szczególnie wypowiadanych w czasie spożywania posiłku, wychwalane są dzieła Boże: stworzenie, odkupienie i uświęcenie. Określenie Eucharystia podkreśla zatem, że jest to sakrament, podczas którego wyrażamy wdzięczność Bogu za wszystkie otrzymane łaski.

Inne określenie Mszy świętej to Wieczerza Pańska. Jest to z jednej strony nawiązanie do Ostatniej Wieczerzy – posiłku, podczas którego Jezus Chrystus ustanowił ten sakrament, a z drugiej zapowiedź „uczty godów Baranka w niebieskim Jeruzalem”, czyli życia pełnią szczęścia w niebie przez całą wieczność. Tego określenia po raz pierwszy użył św. Paweł w jednym ze swoich listów (1Kor 11,20). Wieczerza Pańska podkreśla fakt, że w trakcie tego sakramentu zasiadamy z Bogiem do jednego stołu i w trakcie tego niezwykłego posiłku Jezus karmi nas do syta swoim Słowem i swoim Ciałem.

Dzieje Apostolskie opisując pierwsze Msze święte, używają terminu Łamanie Chleba. Ta nazwa nawiązuje do żydowskiego obrzędu, charakterystycznego dla żydowskich posiłków, w trakcie których najważniejsza osoba przy stole odmawiała modlitwę błogosławieństwa i dzieliła chleb pomiędzy zgromadzonych. Jezus wykorzystał ten gest podczas Ostatniej Wieczerzy, przemieniając chleb w swoje Ciało. Po sposobie łamania chleba rozpoznali Go po zmartwychwstaniu również uczniowie idący do Emaus. Msza święta jest Łamaniem Chleba, co oznacza że wszyscy, którzy spożywają jeden łamany Chleb – Chrystusa, wchodzą we wspólnotę z Nim i tworzą w Nim jedno ciało. Msza święta to inaczej zgromadzenie eucharystyczne. Ta nazwa wskazuje wyraźnie, że Eucharystia nie jest prywatną sprawą pojedynczych ludzi, ale wspólnoty całego Kościoła, którego widzialnym znakiem jest lud zgromadzony podczas jej sprawowania. Msza święta jest to zawsze spotkanie z Bogiem we wspólnocie z innymi.

Inną nazwą Eucharystii jest Pamiątka Męki i Zmartwychwstania Pana. To określenie nawiązuje do słów Jezusa podczas Ostatniej Wieczerzy:

„to czyńcie na moją pamiątkę” (J 19,22).

Przypomina, że Eucharystia została ustanowiona przez Jezusa w noc przed Jego męką jako zapowiedź tego, co miało się wydarzyć następnego dnia. To co zrobił Jezus w Wieczerniku, zapowiada więc Jego śmierć i późniejsze zmartwychwstanie. Dlatego sprawując Eucharystię, Kościół przypomina właśnie te wydarzenia:

„Głosimy śmierć Twoją, Panie Jezu, wyznajemy Twoje zmartwychwstanie (…)”.

Msza święta to nie tylko pamiątka minionych wydarzeń, ale przede wszystkim jej uobecnienie. Dlatego sakrament ten nosi miano Najświętszej Ofiary. Podczas każdej Eucharystii jest obecna jedyna, najświętsza i najdoskonalsza ofiara Jezusa Chrystusa. Uczestniczący w niej jakby na nowo stają pod krzyżem Jezusa, a spożywane przez nich Jego Ciało i Krew, przynosi im zbawienie. Używa się także nazwy „ofiara Mszy świętej”, „ofiara pochwalna”, „ofiara duchowa”, „ofiara czysta i święta” ponieważ dopełnia i przewyższa wszystkie ofiary Starego Przymierza.
Ze względu na to, że celebrowanie tego sakramentu zajmuje centralne miejsce w całej liturgii Kościoła i jest jej najgłębszym wyrazem, określa się go jako Świętą i Boską liturgię. W tym samym znaczeniu nazywa się również ten sakrament celebrowaniem świętych Misteriów.

Eucharystia określana jest także jako Najświętszy Sakrament, co podkreśla jego szczególną rangę jako „sakrament sakramentów”. Nazwa ta odnosi się szczególnie do postaci eucharystycznych przechowywanych w tabernakulum.

Ponieważ spożywając Ciało i Krew Chrystusa ściśle jednoczymy się z Nim zarówno na płaszczyźnie duchowej jak i fizycznej, inną nazwą Eucharystii jest Komunia święta. Słowo „komunia” pochodzi od greckiego wyrazu „communio”, czyli wspólnota. W niektórych świątyniach nad tabernakulum znajduje się łaciński napis: „Ecce Panis Angelorum”, co znaczy dosłownie: „Oto Chleb Aniołów”. Nazwa ta pochodzi z Psalmu 78, w którym czytamy, że Bóg

„spuścił jak deszcz mannę do jedzenia: dał im zboże z nieba. Człowiek chleb mocarzy spożywał – żywności zesłał im do syta” (Ps 78,24-25).

Określenie „mocarze” oznacza w tym przypadku istoty nadprzyrodzone. Innym podobnym określeniem Eucharystii jest nazwa Chleb z nieba mająca swoje źródło w słowach Jezusa, który użył takiego określenia podczas Mowy eucharystycznej:

„To jest chleb, który z nieba zstąpił – nie jest on taki jak ten, który jedli wasi przodkowie, a poumierali. Kto spożywa ten chleb, będzie żył na wieki” (J 6,58).

Do tej wypowiedzi Chrystusa nawiązuje też kolejna podobna nazwa – Lekarstwo nieśmiertelności.
Ciało Chrystusa podawane umierającym nazywa się wiatykiem. Pojęcie to pochodzi od łacińskiego słowa „viaticum” oznaczającego „zapasy na drogę”.
Na koniec najczęściej używana nazwa, czyli Msza święta. Określenie to pochodzi od łacińskiego słowa „missio” oznaczającego „posłanie”. Jak poucza Katechizm Kościoła Katolickiego (1332):

„Liturgia, w której dokonuje się misterium zbawienia, kończy się posłaniem wiernych (missio), aby pełnili wolę Bożą w codziennym życiu.”

Zanim rozpoczniesz swój udział we Mszy świętej zastanów się, które z określeń tego najważniejszego z sakramentów jest ci najbliższe i najbardziej oddaje twoją dzisiejszą postawę wobec Eucharystii.

Teraz, wyciszmy nasze serca poprzez modlitwę do Ducha Świętego:
Duchu Święty, który oświecasz serca i umysły nasze, dodaj nam zdolności i ochoty, aby ta Eucharystia była dla nas pożytkiem doczesnym i wiecznym. Przez Chrystusa Pana naszego.
Amen.